Ból to najczęściej występujący objaw w medycynie. Spełnia rolę ostrzegawczą, jest sygnałem potencjalnego zagrożenia i co ważne – jak mówi Pan Profesor Jan Dobrogowski, Kierownik Zakładu Badania i Leczenia Bólu Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie – sygnalizuje potrzebę poszukiwania pomocy medycznej.
Sam ból ani jego charakter nie jest swoistym objawem, czyli charakterystycznym dla jednej konkretnej jednostki chorobowej. Może być objawem prodromalnym, czyli wczesnym, zwiastunem choroby. Nigdy nie należy go lekceważyć.
Różnicowanie bólu
Jest kilka aspektów różnicowania bólu, utrudniających pacjentowi dokonanie prawidłowej samooceny. Zbyt mała wiedza medyczna, osobniczo zmienne odczuwanie bólu, trudność w przypisaniu rodzaju bólu do konkretnej jednostki chorobowej. Ocena obarczona tymi zastrzeżeniami najczęściej skutkuje błędną diagnozą.
Także ustalenie leczenia na „własną rękę”, bez konsultacji z lekarzem stomatologiem, może skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, nie tylko w postaci chorób stomatologicznych, ale również ogólnoustrojowych. Mamy nadzieję, że poniższa wiedza nie będzie stanowiła podstawy do podjęcia samodzielnej diagnostyki i leczenia.
Rodzaje bólu zęba a jednostki chorobowe
Wymieniamy jednostki chorobowe z podkreśleniem różnic w nasileniu i charakterze odczuwania bólu z nimi związanego:
- nadwrażliwość zębów spowodowana ubytkami szkliwa lub recesją dziąseł – ból nagły, ostry i najczęściej krótkotrwały, pojawia się podczas spożywania słodyczy, napojów lub posiłków o skrajnych temperaturach (zimne i gorące), wysokiej kwasowości, wywołuje go także zimne powietrze;
- próchnica, początki ropnia, złamany korzeń zęba – ból może występować okresowo, pojawiać się i zanikać, może być o różnym nasileniu;
- zaawansowana próchnica – ból jest przewlekły i pulsujący;
- stan zapalny miazgi – ból o nieco większym nasileniu, ale także o charakterze przewlekłym i pulsującym, nasilający się w pozycji leżącej, również podczas snu;
- zapalenie tkanek okołowierzchołkowych – intensywny przewlekły ból i uczucie wypychania zęba z zębodołu, także ból okolicy wierzchołkowej;
- martwica miazgi, bakteryjne zakażenie, ropień zęba, torbiel korzeniowa – mocny stały ból nieustępujący po lekach przeciwbólowych, z towarzyszącym obrzękiem;
- przeciążenie zębów, zapalenie tkanek okołowierzchołkowych, nieprawidłowe wypełnienie ubytku, mikrourazy – ból przy gryzieniu, nagryzaniu i przeżuwaniu;
- nieprawidłowe wyrzynanie, zatrzymane ósemki – ból zlokalizowany jest z tyłu szczęki i promieniuje na całą stronę twarzy, której patologia dotyczy;
- choroba okluzyjna, czyli nieprawidłowy kontakt górnego i dolnego łuku zębowego – ból szczęki promieniujący na znaczną część twarzy, odczuwalne trzaski i przeskakiwanie w stawie skroniowo-żuchwowym;
- neuralgia nerwu trójdzielnego – ogromny ból całej twarzy (czoło, policzki, nos, żuchwa, dziąsła) trudny do wytrzymania, ma charakter przeszywający, piekący, rozrywający. Może trwać krótko, od kilku do kilkudziesięciu sekund. Może pojawić się po zadziałaniu różnego rodzaju bodźców zewnętrznych, np. powiew wiatru, nagryzienia pokarmu.
Konsultacja stomatologiczna
Pacjenci często określają ból zębów – niezależnie od jego charakteru – jako jedno z najbardziej dokuczliwych i uciążliwych doznań. Jak na wstępie napisano: ból to zawsze reakcja organizmu na jakąś patologię.
Często stosowany przez pacjentów proceder, polegający na aplikowaniu sobie leków przeciwbólowych, najczęściej źle rokuje, ponieważ w przeważającej mierze jest to postępowanie objawowe, nieusuwające przyczyny bólu, nieleczące choroby. Pod osłoną tych leków proces chorobowy rozwija się coraz bardziej i w perspektywie czasu skutkuje pogorszeniem stanu zdrowia.
Zachęcamy pacjentów, aby w przypadku pojawienia się bólu, możliwie najszybciej odbyli konsultację stomatologiczną. Szybkie wdrożenie leczenia zawsze skutkuje skróceniem jego czasu i ograniczeniem jego rozległości.
Autor: lek. stom. Beata Świątkowska
Źródło tekstu: https://stomatologiaswiatkowska.pl/blog/bol-zeba-rodzaje-i-przyczyny/